KENTSEL
YÜZEY ARASTIRMASI
|
|||||
| Kerkenes Ana Sayfa | Ýçerik Sayfasýna Dönüþ | ||||
| English Version | |||||
|
|||||
|
KENTSEL
YÜZEY ARASTIRMASI |
|||||
|
|
 |
 |
| Þekil 18 | Þekil
19 |
Þekil
20 |
|
|
 |
 |
| Þekil 21 | Þekil
22 |
Þekil
23 |
|
|
 |
|
Þekil
24 |
||
| KENTSEL YÜZEY ARASTIRMASI | ||
Direnç
Ölçer ile Jeofiziksel Yüzey Arastirmasi |
||
| Mayis ayinda Saray Yapi Grubu bölgesinde, bir Geoscan RM15 direnç ölçer ile 15 gün süreyle uzaktan algilama yöntemiyle yüzey arastirmasi gerçeklestirilmistir (Sekil 18). Toplam 42.000m2 (4,2 hektar) alan incelenerek, Saray Yapi Grubunun tamami ile bitisik kentsel yapi adalarinin bazi bölümleri ortaya çikarilmistir. | ||
| Saray Yapi Grubunda direnç yöntemiyle yüzey arastirmasi sirasinda örnekleme yogunlugu daha önceki yillarda oldugu gibi yine metrede iki okuma seviyesinde tutulmustur. Yüzeyde çok sayida tas bulunmasi problarin yerlestirilmesini güçlestirmektedir (Sekil 19). Taslarin arasindan okuma yapabilmek için uzun problar kullanilmasi olaganüstü sonuçlar vermis olmakla birlikte, bir günde tamamlanabilen alanin genisligi fazlasiyla küçülmüstür. 2006 ve 2007 direnç yöntemiyle yüzey arastirmasi sonuçlari (Sekil 21c) Saray Yapi Grubu ve çevresi için topografik GPS (Sekil 20 ve 21a), hava fotografi ve gradyometre ile (Sekil 21b) gerçeklestirilen yüzey arastirmalarinin verileri ile birlikte incelenmistir. Islenmemis (Sekil 22a) ve islenmis verileri gösteren sekiller karsilastirilmis ve buna ek olarak yüzeyde izlenebilen mimari kalintilar belgelenmistir. Son olarak Saray Yapi Grubu ve çevresinin detayli bir ön-plani hazirlanmistir (Sekil 22b). | ||
| Saray Yapi Grubunda Yeni Bulgular | ||
|
Yeni görüntüler (Sekil
21 ve 22),
ileride kazi çalismalari ile kanitlanmasi önem tasiyacak yeni
ve daha detayli yorumlara olanak vermektedir. Öncelikle, yapi grubunun dogu ucunu kaplayan büyük Yapi A ve bunu destekleyen egimli tas kapli yüzeyin (glacis) erken bir evreye, hatta büyük olasilikla sehrin kuruldugu ilk döneme ait oldugu anlasilmistir. Daha geç tarihli düzenlemeler sonrasinda bu savunma amaçli yapinin yalnizca dogu ucu degismeden kalmistir. Batida, bugüne kadar sehirde tanimlananlarin en büyügü olan, yak. 140m uzunlugunda trapezoid-biçimli bir yapi adasi yer almaktadir. Bu yapi adasinda yer alan yapilar arasinda en dikkat çekici olanlar, orta kisminin güneyinde bulunan ve dikdörtgen-biçimli birer salon ile birer ön-odadan olusan bir çift büyük iki-odali yapidir. Yine ayni adada bulunan sik dokulu yapilar arasinda, depolama amaçli olabilecegi düsünülen hücre dizileri öne çikar. Belki de bir nesil kadar sonra, bu tahkim edilmis nokta ile genis konut amaçli yapi adasi arasindaki bosluk, içlerinde daha önce kazi çalismasi ile incelenen Kabul Salonu ile Kesme Tas Yapinin da bulundugu kamu binalariyla dolmustur. Yeni direnç ölçer görüntüleri, Kesme Tas Yapinin dogusundaki tas kapli avlunun diger tarafinda bulunan ve belki de salonunun ortasinda bir ocagi olan üçüncü bir büyük iki-odali yapinin varligini ortaya çikarmistir. Sehrin yok ve terk edilisine yakin tarihli son bir evrede ise Anitsal Giris eklenmistir. Ancak henüz bu dört ana evreli planli yapilasma senaryosunu kanitlama olanagina sahip degiliz. Kuskusuz yapinin son haline gelisinde pek çok evre söz konusuydu; isçiler ile ahsap, çamur, tas ve ot demetleri gibi yükler tasiyan araba ve hayvanlarin gürültüsünün duyulmadigi, insaat için uygun hava kosullarina sahip tek bir gün bile bosa harcanmamis olmalidir. Erken dönemlerin tahkimata verdigi önemin azalmasi ve iki-üç nesil sonra kendine güven ve zenginligin artmasiyla, geç evrelerde sarayin anitsal bir kapi ile girilen, büyük yari-ikonik tas idoller, heykeller ve Eski Frig dilinde yazitli heykelli bir anit ile çevrelenmis güzel bir avlundan geçilerek ulasilan yapilardan olusan yeni bir düzene kavustugu izlenmektedir. Insan Pteria krallarinin Kabul Salonunda ziyaretçileri Kabul ettigini veya devlet islerini konusunda kararlar aldigini kolayca hayal edebilir. Bu büyük yapi grubunun kuzeyinde, merkezi bir planlama iradesinin varligina isaret eden izgara benzeri bir sokak düzeni ile kesilen daha küçük ölçekli yapi adalarinin bulundugu görülmektedir. Detaylari izlemek her zaman kolay olmasa da, bu yapi adalari genel anlamda, Saray Yapi Grubunu içeren özgün adanin daha küçük uyarlamalaridir. Öne çikan küçük hücre dizileri depolamaya verilen öneme isaret ederken, konut amaçli oldugu düsünülen iki-odali yapilar, beklenebilecegi gibi Saray adasi içinde bulunan ikiliye oranla daha küçük ölçeklidir. Ilk arastirma sezonundan beri varligindan haberdar oldugumuz dikkat çekici çok büyük diger bir yapi ise, görüntünün sag üst kösesinde yer almaktadir. Içinde hiç bir sabit düzenleme veya eleman algilanmayan bu özel yapinin islevine iliskin ipuçlari halen belirsizligini korumaktadir. Bunun bir tapinak olabilecegi önerisini ortaya atmamak güçtür. |
||
| Yerinde Dogrulama ve Belgeleme | ||
| Saray Yapi Grubu çevresinde daha yakin tarihli tümülüsler ile hayvan barinaklarinin belgelenmesi ve fotograflanmasina baslanmistir. Uzaktan algilama yöntemleriyle ortaya çikarilan mimari eleman ve yapilarin tanimlanmasinda bir tablet PC kullanilmistir. | ||
| Geçen yil oldugu gibi bu veriler bir Küresel Konumlandirma Sistemi (GPS) ve tablet PC yardimiyla kontrol edilerek, eski yerlesimin plani bugün toprak üzerinde izlenen kalintilarla karislastirilmistir. Yine tablet PC ile uzaktan algilama yöntemiyle elde edilen yüzey arastirmasi verilerininden yararlanarak eski sehrin sokaklarini izlemek (Sekil 24a ve b) ve ulasim odakli deneme açmalarinin yerini seçmek mümkün olmustur. | ||
| Verilerin Islenmesi ve CBS | ||
| Sehrin
asagi kismindan eski sezonlarda toplanan direnç ölçer
verilerinin degerlendirilme ve dönüsütürülmesinde
ilerleme kaydedilmistir. Saray Yapi Grubunda toplanan yeni direnç
ölçer verilerinin islenmesi sürdürülürken
farkli veri gruplarinin çakistirilmasi ve biraraya getirilmesinde
yeni yöntemler irdelenmektedir. Yine farkli veri gruplarindan yararlanarak CBS çalismalarina devam edilmektedir. Ekim 2007’de ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezinde gerçeklestirilen ESRI Kullanicilari Konferansi’nda Geoffrey Summers, Françoise Summers ve Pinar Kaymakçi bu konuda ortak bir bildiri sunmustur. |
||
| Kerkenes Ana Sayfa | Ýçerik Sayfasýna Dönüþ | ||||
| English Version | |||||
