KERKENES EKO-MERKEZİ
Soofia T. Elias-Ozkan and Françoise Summers

     Avustralya Büyükelçiliği Doğrudan Yardım Programı'nın desteğiyle 2002'de başlatılan Kerkenes Eko-Merkezi, yeniden, çok sayıda ziyaretçiyi, okul gruplarını ve uygulamalı inşaata hevesli öğrencileri ağırlamıştır (Şek. 18). Avustralya Büyükelçisi Ian Biggs ve eşi, yıllık faaliyetlerin onuncu sezonunun önemli olaylarından 2011 Kerkenes Şenliği'ne katılan misafi rler arasındaydı. Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nden bir grup mimarlık öğrencisi, aldıkları Architecture in Situ (Yerinde Mimarlık) seçmeli dersinin uygulamalı projesini tamamlamak için ziyaretlerini uzattılar (Şek. 18d-f). Öğrencilerin kimisi korunak duvarları inşa ederken, diğerleri AKG Gazbeton tarafından sağlanan Basınçta Havalandırılmış Beton (Gazbeton-AAC) tuğlalar ile rafl ar ve tezgahlar tasarlayıp inşa ettiler.
     ODTÜ Fakültesi ve öğrencilerince devam ettirilen araştırma ve izleme çalışmaları ilerlerken, köyden çocukların ve yetişkinlerin katılımıyla, müdahil herkes projeden yararlanmakta ve birbirinden öğrenmektedir. Güneş enerjili motoru sayesinde dönerek güneşi takip eden pişiriciler, yaz ayları boyunca Kerkenes ekibine olduğu kadar ziyaretçi gruplarına da yemek hazırlamak için kullanıldı. (Şek. 17a). Güneş kurutucuları ve pişiricilerini kullanmayı öğrenen çok sayıda köy kadını diğerlerini eğitmektedir. Ziyaretçiler ayrılırken, hafi f ve taşıması kolay kurutulmuş ürün paketlerini aldılar. Güner Mutaf ve ekibince 2010'da tasarlanan güneş kurutucusunda veriminin arttırılması için değişiklik yapıldı (Şek. 17b). Basit güneş su ısıtıcılarında kullanılan cam tüpler, güneş panelleri ile değiştirildi ve ticari olarak kullanıma sunuldu.
    Projemiz yerel yönetimlerin etkin desteğine sahiptir; ayni destek anlamında Yozgat Valiliği, Kaymakamlığı ve Belediyesi'nden ciddi yardım görmektedir. 2011'de yerel yönetimlerin ve AAC tuğlalarını temin eden AKG Gazbeton'un cömert desteği olmasaydı, Güneş Evi'nin çatısını tamir etmek mümkün olmazdı. Balçık dam tamamen yeniden yapılırken, yine yenilikçi bir yaklaşım izlendi. Çürüyen kalaslar kaldırıldı, ahşap yapı yeniden inşa edildi ve balçık dam AAC tuğlalar ile değiştirildi. Parçalanan çamur sıvanın yerini az miktarda Portland çimentosunun eklenmesi ile kireç harç aldı (Şek. 17c).
     Türkiye'deki köy yaşamı, kentlere büyük göç vermenin kurbanıdır ki geride, küçülen ekonomi ve sürdürülebilir olmayan bir yaşam biçiminden mağdur olan insanlar kalmaktadır. Şahmuratlı Köyü Derneği ŞAHDER, bu nüfus azalması ile savaşmak ve köye fırsatlar sunmak için kuruldu. ŞAHDER, modern ekonomimiz içinde çevresel bir denge yaratmakta önemli gördüğümüz köy yaşamını idame ettirmeye çalışan insanlara daha iyi bir gelecek sağlama ümidi ile yaşam standardını yükseltmeyi ve köy ekonomisinde bir takım fırsatlar sunmayı amaçlamaktadır. ŞAHDER ve Kerkenes ekibi birlikte, düşük-karbon ekonomisi ve sürdürülebilir bir gelecek için yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik ederek; Kerkenes Eko-Merkezi ve Şahmuratlı Köyü'nü çevre dostu, enerjietkin ve kendine yeten gelişimin bir örneği yapmaya çalışmaktadır.
     Kerkenes’in güneşte pişirilmiş ve kurutulmuş ürünleri, Mayıs’ta Ankara Uluslararası Yardım Derneği’nce Hilton Otel’de düzenlenen mali kaynak yaratma etkinliğinde ve Ankara Atatürk Kültür Merkezi’ndeki Yozgat Tanıtım Günleri’nde sergilendiğinde büyük ilgi gördü. Yine de, amacımıza erişebilmek ve amaca yönelik seçilmiş gelir getiren faaliyetleri kısa ve uzun dönemde uygulanabilir kılmak için ek mali kaynakları güvence altına almak gereklidir (Şek. 17d).