|
2.
dönem: 1998-2002
Geoffrey -
Francoise Summers
1998
yılında Kerkenes Projesinin 2. Dönemi başlamıştır. Amaçlar, bir
GPS yardımı ile şehrin yüzeyinin tamamının haritasının hazırlanması,
yine GPS yardımı ile sitin yakın çevresindeki tümülüsler, yollar
ve surdışı rezervuarlarını gösteren bir haritanın hazırlanması,
şehrin en dik ve yerleşim bulunmayan yamaçları hariç tüm toprakaltı
kalıntılarını gösteren jeomanyetik haritalar hazırlanması, çeşitli
yapılar ve kentsel bölgelerin işlevlerinin belirlenmesinde ve jeofiziksel
görüntülerin yorumlanmasında yardımcı olabilecek yeni deneme kazılarının
yapılması ve surların bir bölümü ile "saray" ön cephesinin temizlenmesidir.
Bu araştırmalardan elde edilecek sonuçların incelenmesi, eski çağ
şehrinin dinamiklerinin yeniden kurularak anlaşılmasına imkan tanıyacaktır.
İntergraph Coğrafi Bilgilendirme Sistemi (Geographical İnformation
System - GİS), farklı veri tabakalarının bilgisayar ortamında arşivlendirilerek
veri kümelerinin grafik sunumu ile kentsel altyapının inceleme ve
yorumunu mümkün kılmaktadır.
Farklı
kentsel bölgeler arasındaki ilişkiler ile haberleşme ağının niteliğinin
belirlenmesi asıl hedefi oluşturmaktadır. Çalışma, Iran hükümdarlığının
Orta Anadolu Platosunun kuzeyindeki nüfus üzerinde ilk kez etkin
hale geldiği ve batı, kuzey ve güneydeki komşuları ile doğrudan
kültürel ve politik etkileşim içine girdiği katalitik dönemin kültürel
etkileşiminin anlaşılmasında yardımcı olacak kantılar ortaya çıkarılması
olasılığını sunmaktadır. Bu etkileşim, merkezi olarak planlanan
imparatorluk şehrinin kavramsallaştırılması olan kentsel tasarım
ile mimari biçimler, seramik stillerinin gelişimi ve lüks ithal
objelerin kullanımında kendini göstermektedir. Kerkenes Projesi,
eski çağ imparatorluklarının nitelikleri ile doğu ve batı arasındaki
etkileşimin anlaşılmasına çok değerli katkılar sağlayacaktır.
1998
Yılı
Sonuçları
1998 yılı jeomanyetik yüzey araştırmaları
(bkz. orta sayfa), şehrin surları içinde kuzey uç noktasında bulunan
kentsel yapı adası sıralarını göstermektedir; bunların her birinin
bir dikmeli salon ile başka yapılar barındırdığı anlaşılmaktadır.
Aradaki sırtlarda bulunan yapı adaları içinde ise, daha gösterişsiz
yapılar yer almaktadır. Kuzey uç noktasında, büyük ölçekli bir kamu
yapısı grubu bulunmaktadır. Sığ vadilerde yer alan yapay su rezervuarlarının
sayısı, kentsel su kaynaklarının idaresine verilen önemi vurgulamaktadır.
Yine 1998 yılında elde edilen jeofiziksel haritada yapı adaları
dışında ve arasında kalan geniş alanlarda yapılar bulunduğu gözlenmiş
olup, bu durum büyük olasılıkla bataklık alanların kurutulması ve
düzenlenerek taş kaplanması sonucu sığ vadilerin de yerleşim alanı
haline geldiğini göstermektedir. Bu durumda Kerkenes'in startigrafyası
düşey değil yatay ya da mekansaldır. GPS yüzey modeli grafik olarak
topoğrafya ile kentsel yapı adaları ve diğer tekil yapıların konumlandırılması
arasındaki ilişkiyi göstermektedir. Jeomanyetik görüntülerin yüzeyde
kontrol edilmesi sonucu, yüzey jeolojisinin insan yapısı kalıntılardan
gelen manyetik sinyalleri örttüğü yerlerde, yüzeydeki anakaya kütlelerinin
kullanıldığı ve yapı planlarına dahil edildiği gözlenmiştir.
Şehrin
bu kısım veya bölgesinin, baştan beri olmasa bile en azından son
düzenlemesinde, surların kuzeybatı kısmında yer alan en yakın şehir
kapılarına doğrudan ulaşılabilirliğinin bulunmadığı gözlenmektedir.
(Eğer gerçekten nitelikleri bu idiyse) elit konutlar için şehrin
bu bölgesinin seçilmesi, bu bölgede yıllık tatlı su miktarının fazla
olması ve yüzey eğimi nedeniyle kötü hava koşullarının etkilerine
karşı şehrin diğer bölgelerine göre daha korunaklı olması ile açıklanabilir.
Bu
bölgede kazılan iki deneme açması, çeşitli yapı teknikleri ile ilgili
bilgi sağlamış ve 1996 yılında fildişi levhanın bulunduğu odanın
bir üst katı olduğunu göstermiştir. Bunlara ek olarak, atların önemi
ve büyük olasılıkla taşıt araçlarının kullanıldığına dair kanıtlar
da ortaya çıkarılmıştır.
|